بررسی کالوس زایی و باززایی گیاه دارویی لوزارنگ در شرایط درون شیشه ای

در این پژوهش کشت بافت گیاه دارویی لوزارنگ انجام شد. آزمایش هایی برای بررسی کالوس زایی ریزنمونه های برگ و باززایی و تکثیر اندام های هوایی از کالوس های حاصله انجام گردید. 12 تیمار هورمونی شامل مقادیر مختلف بنزیل آدنین و 2,4-d، در دو آزمایش مجزا به منظور بررسی کالوس زایی ریزنمونه های برگ در نظر گرفته شد. تفاوت این دو آزمایش در مدت زمان قرار گرفتن در محیط ms حاوی 2,4-d و بنزیل آدنین بود. کالوس های حاصل از آزمایش اول با در نظر گرفتن منشا آنها به محیط ms حاوی مقادیر مختلف بنزیل آدنین و ایندول بوتیریک اسید (4 تیمار هورمونی) جهت تکثیر اندام هوایی منتقل شدند. پس از گذشت یک ماه صفاتی چون وزن ریزنمونه، تعداد برگ، طول بزرگترین برگ، ارتفاع گیاهچه، تعداد ریشه و اندازه گیاهچه اندازه گیری گردید و جهت ریشه دهی به محیط ms بدون هورمون منتقل شد. در آزمایشی دیگر بررسی باززایی مستقیم ریزنمونه های ریشه بر روی محیط ms حاوی مقادیر متفاوت بنزیل آدنین و ایندول استیک اسید (9 تیمار هورمونی) انجام گردید. به منظور بررسی ریشه دهی گیاهچه های حاصل از ریزنمونه های ریشه، به محیط ms بدون هورمون و یا ms غنی شده با 2/0 میلی گرم در لیتر بنزیل آدنین و 5/0 میلی گرم در لیتر ایندول بوتیریک اسید، منتقل شدند. در آزمایش اول (قرار گرفتن مدت زمان کمتر در محیط حاوی 2,4-d و ba) کالوس دهی، 98 درصد ریزنمونه ها و در آزمایش دوم 94 درصد ریزنمونه ها تولید کالوس نمودند. در هر دو آزمایش بین تیمارهای مختلف از نظر میزان کالوس تولید شده تفاوت معنی داری وجود داشت. به طوری که بیشترین میزان کالوس در محیط محتوی 5/1 میلی گرم در لیتر بنزیل آدنین + 1 میلی گرم در لیتر 2,4-dو 5/1 میلی گرم در لیتر بنزیل آدنین + 25/0 میلی گرم در لیتر 2,4-d به ترتیب در آزمایش اول و دوم مشاهده گردید. باززایی کالوس های حاصله از آزمایش اول در محیط ms محتوی 5/0 میلی گرم در لیتر بنزیل آدنین و 5/0 میلی گرم در لیتر ایندول استیک اسید صورت گرفت. نتایج آزمایشات انجام شده بر تکثیر اندام هوایی نشان داد که منشا کالوس می تواند بر باززایی و تکثیر اندام هوایی تاثیر گذار باشد. به نظر می رسد ترکیب هورمونی 5/1 میلی گرم در لیتر بنزیل آدنین و 25/0 میلی گرم در لیتر 2,4-d برای کالوس دهی و 1 میلی گرم در لیتر بنزیل آدنین و 5/0 میلی گرم در لیتر ایندول بوتیریک اسید جهت تکثیر اندام هوایی ترکیب هورمونی مناسبی باشند. بر اساس وزن ریزنمونه، تعداد برگ و ارتفاع گیاهچه ، تیمار 5/0 میلی گرم در لیتر بنزیل آدنین و 5/0 میلی گرم در لیتر ایندول بوتیریک اسید بدون در نظر گرفتن منشا کالوس می تواند تیمار مناسبی برای تکثیر اندام هوایی باشد. گیاهچه ها به طور مطلوبی به شرایط مزرعه ای سازگار شدند و به باغ تحقیقاتی زردبند منتقل و کشت شدند. در مورد باززایی مستقیم ریزنمونه های ریشه محیط محتوی 5/0 میلی گرم در لیتر بنزیل آدنین و 1 میلی گرم در لیتر ایندول بوتیریک اسید، بهترین نتیجه را به همراه داشت. همچنین ریشه دهی گیاهچه های حاصل در محیط ms بدون هورمون به نحو مطلوبی صورت پذیرفت